لاستیک های چاپ افست از چند لایه الیاف که به وسیله لایه های نازکی از لاستیک به یکدیگر چسبیده اند تشکیل شده اند که این لایه ها اجزای بدنه لاستیک هستند.
با اضافه کردن مواد پلیمر مخصوص، پوشش لاستیکی در سطح خارجی لاستیک تشکیل می شود که ضخامت آن حدود ۵/۰ میلی متر می باشد. که در مجموع ضخامت لاستیک یعنی پوشش خارجی به علاوه بدنه آن بین ۷۶/۰ تا ۹/۱ میلی متر است که همه این ها بستگی به تعداد لایه های تشکیل دهنده لاستیک دارد.
ساخت لاستیک سیلندر شامل سه مرحله اصلی است: 1.آماده سازی پلیمر 2.بافت الياف 3.تولید بدنه و سطح لاستیک
آماده سازی پلیمر برای لاستیک چاپ
در گذشته لاستیک های افست از مواد پلیمر طبیعی ساخته می شدند که خاصیت انتقال دقیق و بدون نقص مرکب را در تیراژ کم دارا بودند. متأسفانه سطح لاستیک با تماس با مواد پاک کننده به سرعت تغییر حالت می دهد و مواد مصرفی در مرکب ها و مواد خشک کن موجود در مرکب نیز آن را تحت تاثیر قرار می دهد.
امروزه برای افزایش مقاومت لاستیک در مقابل موارد ذکر شده، از پلیمر مصنوعی استفاده می کنند و با پیشرفت هایی که به دنبال داشت، پلیمر مصنوعی حالا به عنوان لاستیک طبیعی نام گذاری شده است.
لاستیک سیلندر باید دارای ویژگی هایی از قبیل سخت بودن و مقاوم بودن در مقابل مواد پاک کننده و حلال ها را دارد که این خواص در فرمول تشکیل دهنده لاستیک اهمیت بالایی دارد. مواد مختلفی مثل سولفورها، اکسیدها و مواد پلاستیک و رنگ به فرمول اصلی پلیمر اضافه می شود تا لاستیک سیلندر با رنگ مورد نظر و خواص لازم تولید شود.
هر تولید کننده لاستیک دستورالعمل خاص خود را برای تولید لاستیک سیلندر به کار می برد. پس مواد ذکر شده و میزان مصرف آنها در تولید لاستیک در مورد هر تولید کننده ای قطعا متفاوت خواهد بود.
بافت الیاف برای لاستیک چاپ
الياف لاستیک سیلندر از بهترین نخ بافته می شود که معمولا از نخ کتان به علت مقاومت و قدرت آن استفاده می شود. نخ ها به صورت طولی و در دو لایه تا شده بافته می شود تا حداکثر مقاومت در مقابل کشش را داشته باشند.
پس از بافت الیاف نخ با مواد مختلفی آغشته شده و تا مراحل پایانی کار تکمیل می شود. سپس مرحله کشش الیاف با کشیده شدن آن در جهت بسته شدن لاستیک به دور سیلندر انجام شده تا نهایت مقاومت کشش الیاف به دست آید .
بعضی از تولیدکنندگان برای نشان دادن جهت بسته شدن لاستیک به دور سیلندر از نخ های رنگی در پشت لاستیک چاپ استفاده می کنند و بعضی دیگر با چاپ علامت مخصوص جهت بسته شدن لاستیک را مشخص می کنند که همان جهت بسته شدن به دورلاستیک سیلندر می باشد.
در ساخت لاستیک سیلندر از دو نوع پارچه استفاده می شود.
• یکی بسیار قوی و محکم است که به آن ویگان (wigan) گفته می شود.
• دیگری نوعی پارچه نرم و لطیف به نام (Cambric) که نوعی کتان است.
ویگان Wigan مقاومت لازم از نظر کشش و استحکام کافی را به لاستیک میدهد و بیشتر لاستیکها از این نوع الیاف می باشند.
از Cambric برای بافت پشت لاستیک ها معمولا از الیاف نرم و لطیف ااستفاده می شود.
روش های مختلفی برای آزمایش مقدار مقاومت کشش لاستیک وجود دارد که در این جا به دو روش معمول تر اشاره می شود
الف: الیاف بافته شده برای ساخت لاستیک سیلندر را با آب خیس کرده و آن را تحت فشار به دور سیلندرهایی که با بخار حرکت داده می شوند عبور می دهند
ب: اليافت بافت شده را تحت فشار از داخل آب جوش عبور می دهند و سپس با عبور دادن از میان سیلندرهایی که با بخار حرارت داده شده اند، آب آن را می گیرند و خشک می کنند.
ساخت بدنه و روکش لاستیک چاپ
برای پرداخت کردن روکش نهایی لاستیک از ماشینی به نام اسپریدر Spreader استفاده می شود. ساختمان اصلی این ماشین شامل یک شیء بسیار حساسی است که در بالای یک نورد لاستیکی قرار می گیرد. سطح لاستیک سیلندر تولید شده با عبور از روی این نورد و با قرار گرفتن در زیر تیغه، پرداخت شده و سپس از روی یک صفحه حرارتی عبور می کند در این قسمت رطوبت موجود در لاستیک بخار شده و در آخر لاستیک مجددا به دور یک قرقره جمع کن پیچیده می شود.
این قسمت از کار بسیار حساس است و تمام عملیات ذکر شده باید در فضای بسیار تمیز و عاری از گرد و غبار صورت گیرد برای ساخت بدنه لاستیک از چند لايه الياف که با لایه نازکی از مواد مخصوص پوشيده شده، استفاده می شود، برای قرار دادن لایه های الیاف بر روی یکدیگر از دستگاهی به نام دوبله کن استفاده می کنند. در این دستگاه الياف ذکر شده از بین دو نورد که تحت فشار قرار دارند عبور داده و به یکدیگر پیوند داده خواهد شد.
با تکرار این عمل، تعداد لایه های مناسب برای ساخت بدنه لاستیک تولید شده و از ماشین اسپریدر Spreader یا ماشین پرداخت کننده سطح لاستیک، برای پرداخت کردن سطح لاستیک استفاده می کنند. این عمليات احتیاج به دقت و کنترل دقیق ، برای پرداخت کردن سطح لاستیک بهتر است از چند لایه نازک مواد پرداخت کننده یک لایه ضخیم استفاده می شود.
کاربرد چند لایه نازک این اطمینان را حاصل می کند که تمام گازهای شیمیایی استفاده شده در ساخت بدنه از آن خارج خواهد شد، باقی ماندن مواد شیمیایی و تبخیر نشدن آن باعث ایجاد گاز در بدنه لاستیک شده و حالت اسفنجی به آن می دهد. به همین دلیل است که عمل پرداخت سطح لاستیک باید در چند نوبت انجام شده تا اطمینان لازم از تبخیر مواد شیمیایی و یک دست شدن سطح لاستیک حاصل شود. در نهایت و با تکرار عمل پرداخت سطح لاستیک لایه ای به ضخامت۵/۰ میلی متر به بدنه لاستیک اضافه می کند. پس از اتمام عملیات پرداخت، سطح لاستیک را به پودر آغشته کرده و با ماشین دیگری که مجهز به برس پاک کننده ، آن را تمیز می کند وقتی که پودر اضافی از روی لاستیک پاک شد روی لاستیک را با لفاف مخصوصی از جنس کاغذ بسیار نرم پوشانده و مرحله بعدی عمل پخت لاستیک می باشد که در اجاق های حرارتی مخصوص با دمای کنترل شده انجام می پذیرد. پس از پخت سطح لاستیک که ابتدا به صورت نرم بود، به حالت محکم و مقاوم در می آید. پس از پخت لاستیک رول شده را باز کرده و به صورت تخت قرار می دهند و سطح آن بازرسی شده و نمونه گیری لازم جهت کنترل کیفیت انجام می پذیرد
مهمترین ویژگی های لازم در لاستیک سیلندر چاپ افست
مهمترین خصوصیات لازم در یک لاستیک سیلندر افست به شرح ذیل طبق بندی می شود :
۱– الیاف به کار رفته در لاستیک سیلندر باید قوی بوده و قابلیت کشش آن بسیار کم باشد . البته لاستیک سیلندر باید کمی قابل کشش باشد تا به طور یکنواخت به دور سیلندر بسته شود
۲– ضخامت لاستیک سیلندر باید کاملا یکنواخت باشد.
۳– سطح لاستیک سیلندر باید عاری از هر گونه سوراخ های سوزنی و منا فذ باشد. سطح لاستیک باید صاف و یکدست باشد و از مقاومت زیادی نیز برخوردار باشد سطح لاستیک باید در مقابل مرکب و مواد پاک کننده و ورنی مقاومت داشته باشد و از خاصیت مرکب گیری نیز برخوردار باشد.
مقاومت سطح لاستیک باید به صورتی باشد که در برخورد با کاغذ و مقوا دچار سائیدگی نشود و قابلیت سريع جداسازی مرکب و کاغذ را نیز از خود داشته باشد.
سختی لاستیک
سختی لاستیک افست بین ۶۰ تا ۸۵ Shore (شور) است. Shore واحد اندازه گیری درجه سختی لاستیک است. بعضی از تولیدکنندگان به درجه سختی لاستیک اهمیتی نمی دهند و عقیده دارند نقشی در کارآیی آن نخواهد داشت. سختی بیشتر لاستیک های چاپ بین ۷۲ تا ۸۴ درجه شور (Shore) است.
اندازه گیری سختی لاستیک به وسیله ابزاری به نام شورسنج انجام می شود که مقاومت لاستیک در برابر فرو رفتن سوزن این وسیله، نشان دهنده میزان سختی آن است. این کار شامل قسمت های لاستیکی و الیاف لاستیک است.
مقاومت لاستیک چاپ در برابر چربی و مواد پاک کننده
قدرت جذب و دریافت مرکب و مقاومت در برابر چربی و مواد شیمیایی پاک کننده به نظر دو عامل متضاد می باشند، حامل مرکب نیز می تواند باعث مشکلاتی از قبیل جدا شدن کاغذ از لاستیک بشود. حامل مرکب هماهنگ با مواد پلیمر به کار رفته در ساخت لاستیک انتخاب می شود تا از بروز این مشکلات جلوگیری کند.
در ساخت اکثر مرکب ها از مواد نفتی استفاده شده است. درجه KB مخفف Kauri Butanol و علامت شیمیایی برای نشان دادن درجه حلالیت آنهاست. هرچه این درجه بیشتر باشد، تأثیرگذاری مواد شیمیایی بر روی لاستیک و در نتیجه میزان باد کردن لاستیک بیشتر خواهد بود.
نگهداری لاستیک
لاستیک معمولا به صورت لوله شده در تیوب های مقوایی عرضه می شود. توصیه می شود که بعد از دریافت لاستیک آن را از تيوب مقوایی خارج کرده و به صورت تخت و صاف، پشت به پشت یا رو به رو قرار داده شودو باید در مکان خنک و تاریک نگهداری شود. حرارت، نور چراغ مهتابی و نور خورشید می تواند باعث براق شدن لاستیک و در نتیجه سخت و شکننده شدن سطح آن شود.
اگر مکان نگهداری لاستیک محدود است، توصیه می شود که لاستیک ها را در لوله های مقوایی نگهداری کنند که هیچ فشاری به لاستیک وارد نشود. بهتر است لاستیک روی زمین نگهداری نشود، آویزان کردن مناسب تر خواهد بود. دستورات لازم برای نگهداری لاستیک توسط تولیدکنندگان نیز ارائه شده که رعایت آنها ضامن حفظ لاستیک می باشد.